TEMA 4 : GLOBALISASI EKONOMI

KONSEP GLOBALISASI EKONOMI

Globalisasi Ekonomi bermaksud saling kebergantungan antara negara pada bahan,modal,buruh,pasaran dan teknologi dalam proses pengeluaran.Sesebuah negara perlu menjalinkan hubungan antara satu sama lain untuk kepentingan tersebut melalui teknologi maklumat.Hubungan ini telah mewujudkandunia tanpa sempadan,liberalisasi ekonomi dan penghapusan segala sekatan dan perlindungan ekonomi yang diamalkan oleh sesebuah negara.

ASPEK SALING KEBERGANTUNGAN ANTARA KAWASAN

Saling kebergantungan antara kawasan merujuk kepada hubungan antara negara/kawasan untuk keperluan ekonomi terhadap aspek berikut:

Pelaburan

Negara yang tidak cukup modal seperti negara membangun terpaksa bergantung kepada negara maju yang mempunyai banyak modal untuk menggerakkan pertumbuhan ekonomi.Negara USA telah membuat pelaburan ke Brazil,Malaysia,Tahialand dll dalam bidang eksploitasi sumber alam spt minyak,gas,hutan,perindustrian dan bekalan perkhidmatan.Pelaburan ini telah menyediakan dana modal dan dapat mengembangkan sektor-sektor ekonomi.Peluang pekerjaan dan taraf hidup penduduk meningkat di negara-nagara membangun.

Teknologi  

Tahap teknologi yang mundur dan kekurangan tenaga pakar menjadi halangan kepada negara membangun untuk maju dalam sektor ekonomi moden.Melalui globalisasi ekonomi, pemindahan teknologi dan kepakaran dari negara maju seperti Jepun,Jerman dll boleh dimiliki oleh penduduk tempatan negara membangun.Kepakaran ini diguna unyuk membangunkan negara.Contoh teknologi  HITEC,teknologi reka bentuk dll.

Pengeluaran

Globalisasi  membolehkan aktiviti pengeluaran seperti perkilangan  dan pembuatan berpindah dari negara maju ke negara membangun.hal ini berlaku kerana negara maju mengambil faedah daripada kos buruh yang rendah di negara membangun.Secara tak langsung mereka telah membawa masuk teknologi dan kepakaran sekali, maka negara membangun seperti Malaysia mengambil peluang ini dalam meningkatkan KDNK,mewujudkan peluang pekerjaan yang lebih banyak.Contohnya di kawasan zon perdagangan bebas yang menempatkan kilang-kilang elektronik dan elektrik di Malaysia.

                                                                                      1

Pasaran

Globalisasi memberikan kuasa mutlak kepada kuasa-kuasa pasaran khususnya permintaan dan citarasa pengguna dalam urus niaga barangan dan perkhidmatan.Maka sesebuah negara itu boleh memperluaskan pasaran barangan dan perkhidmatan ke negara lain.Misalnya barangan negara-negara Asia Tengggara boleh dijual di pasaran Eropah dan Amerika Syarikat.Begitu juga negara Eropah dan Amerika memasarkan barangan mereka ke Asia.Saling keuntungan akan dinikmati melalui pelaksanaan liberalisasi perdagangan.

Bekalan Buruh

Kekurangan buruh sesebuah negara boleh ditampung oleh negara lain yang berlebihan buruh. Sebagai contoh Malaysia amat bergantung kepada buruh-buruh  Indonesia dalam sektor perladangan dan pembinaan.Aliran buruh ini dapat mengembangkan sektor ekonomi di Malaysia manakala Indonesia mendapat faedah daripada aliran wang masuk.Selain itu, kekurangan tenaga pakar juga boleh dialirkan dari negara maju ke negara membangun.

Bahan Mentah & Sumber Tenaga

Negara yang tidak mempunyai bekalan bahan mentah dan sumber tenaga yang cukup tidak boleh menggerakkan sektor industrinya.Misalnya Jepun terpaksa bergantung kepada negara –negara Teluk dan Asia bagi memperoleh bekalan petroleum, negara Teluk bergantung kepada Malaysia untuk mendapat minyak kelapa sawit.Malaysia bergantungkepada Thailand untuk mendapat bekalan beras.Demikian juga dengan negara-negara lain , wujud saling kebergantungan terhadap bahan bdan sumber tertentu.

KESAN GLOBALISASI

Kesan Positif:

Perdagangan Bebas yang dibawa oleh globalisasi ekonomi memberi peluang kepada sesebuah negara membangun menyertai perdagangan antara bangsa tanpa tarif dan kuota.Negara-negara bebas mengimport dan mengeksport barangan tanpa banyak sekatan.

Perluasan Pasaran berlaku di bawah perdagangan bebas.Lebih banyak negara mengambil bahagian atau membuka pasaran mereka kepada dunia maju dan membangun.Contoh di Asia Tenggara, barangan sesama negara ASEAN boleh memasuki pasaran negara-negara ASEAN dengan lebih mudah.Kesan perluasan pasaran ini dinikmati secara bersama.

Pemindahan Teknologi berlaku dari negara lebih maju seperti Jepun,Jerman dll ke nagara membangun seperti Malaysia. Rakyat tempatanmenerima pakai teknologi dari negara maju melalui latihan lanjutan, dalamasa yang sama ia sedang mencipta teknologinya sendiri melalui penyelidikan dan pembangunan (R&D).

                                                                                                2

Aliran Buruh menjadi semakin mudah dan berleluasa.Ramai penduduk dari negara membangun yang miskin dan padat penduduk mengalir ke negara  lebih maju yang kurang penduduk.Kemudahan pengangkutan dan teknologi maklumat membolehkan aliran buruh berlaku dengan mudah seperti penduduk dari Asia ke negara-negara Eropah dan Amerika Syarikat. Aliran buruh antarabangsa ini memberi faedah kepada kedua-dua pihak.

Menggalakkan Persaingan antara negara-negara di dunia. Mereka berlumba-lumba menghasilkan barangan dan perkhidmatan terbaik untuk dipasarkan di peringkat global.Negara yang berjaya mengurangkan kos pengluaran barangan akan berjaya dalam persaingan ini.

Peningkatan Kualiti Produk juga berlaku melalui persaingan supaya barangannya menang dan mendapat tempat di pasaran global.Barangan berkualiti dan berharga rendah lebih mendapat tempat. Kualiti dapat dipertingkatkan melalui penyelidikan dan pembangunan produk, teknologi dan proses pengeluaran.

Kesan Negatif   ;

Penguasaan Ekonomi Oleh Syarikat Multinasional (MNC).Syarikat tersebut boleh menguasai dan mengatasi kuasa sesebuah negara. Hal ini banyak berlaku kepada negara membangun yang amat bergantung kepada pelabur asing dari negara membangun.

Ancaman kepada barangan, perkhidmatan dan budaya tempatan ,terutama negara membangun yang masih mempunyai  kualiti barangan dan perkhidmatan yang rendah.Negara maju pula dapat menarik pelanggan di negara membangun kerana kualiti barangan dan perkhidmatannya jauh lebih baik.Ancaman juga berlaku kepada pengusaha kecil dan sederhana penduduk tempatan.

Kesukaran mengawal aliran modal asing kerana globalisasi telah membebaskan keluar masuk modal ke sesebuah negara terutama negara membagun. Kebergantungan yang tinggi terhadap ne gara maju   telah mengikat negara maju untuk terus kekal melabur walaupun pada masa negara membangun tidak memerlukannya.

Penghakisan kedaulatan negara terutama bagi negara yang tidak stabil dari ekonomi, sosial dan politik.Negara berkenaan mudah dikuasai oleh kuasa-kuasa barat melaui syarikat-syarikat multinasional  yang berpangkalan di negara maju.

KERJASAMA SERANTAU                                                                                                        

ASEAN (PERTUBUHAN NEGARA-NEGARA ASIA TENGGGARA)

Sebelum ASEAN, Malaysia,Indonesia dan Filipina menubuhkan ASA pada 31 julai 1961.Matlamatnya gagal, maka pada ogos 1963 ditubuhkan Maphilindo.Pakatan ini juga gagal,maka pada 8 ogos 1967 ASEAN ditubuhkan yang terdiri daripada Malaysia,Thailand,Indonesia,Filipina dan Singapura. Kini Asean terdiri daripada 10 negara apabila Brunei,Vietnam,Kampucheaa,Laos dan Myanmar menyertainya.

Tujuan penubuhan ASEAN ialah

1.Memajukan ekonomii,sosial dan kebudayaan di rantau Asia Tenggara.

                                                                                      3

2.Meningkatkan kerjasama antara negara-negara anggota demi meningkatkan taraf hidup rakyat.

3.Keamanan dan kestabilan politik di Asia Tenggara.

4.Memberikan kerjasama dalam pelbagai bantuan latihan dan penyelidikan.

KERJASAMA EKONOMI

Anggota ASEAN bekerjasama dan membantu satu sama lain untuk memakmurkan ekonomi.jiran yang mewah akan menjadi rakan perniagaan yang baik dan kurang memberi masalah /konflik.Dengan cara ini negara ASEAN akan stabil  pada peringkat dalaman dan kurang terdedah kepada tekanan-tekanan luar daripada penentang ASEAN.

ASEAN juga mengadakan dialog dengan negara-negara maju seperti Australia,New Zealand,Kanada,Jepun,Amerika Syarikat dan Eropah.

Projek Perindustrian ASEAN diadakan dengan mengagihkan kilang-kilang di kalangan negara anggota iaitu   * projek baja urea  ASEAN di Indonesia

           *projek baja urea ASEAN di Malaysia

           *projek vaksin hipatitis B ASEAN di Thailand

          *projek fabrikasi tembaga ASEAN di Filipina

          *projek batuan abu soda ASEAN di Thailand

Sektor perkhidmatan juga menjadi fokus utama untuk meluaskan tapak  pertumbuhan ekonomi ASEAN.Misalnya kerjasama industri melalui Skim Kerjasama Industri ASEAN berasaskan rangka perjanjian yang dibuat.Cara ini boleh meyakinkan pelabur asing.

Dasar ASEAN yang percayakan kepada memakmurkan jiran boleh membantu antara satu sama lain kerana kemakmuran boleh mewujudkan rakan perdagangan yang baik.

AFTA ialah salah satu bentuk kerjasama ekonomi dalam ASEAN yang berasaskan liberalisasi perdagangan.AFTA menjadikan perdagangan intra ASEAN meningkat dan barangan ASEAN lebih kompetitif di pasaran antarabangsa.           

Perancangan kerjasama ekonomi yang lebih khusus adalah melalui jawatankuasa yang ditubuhkan pada tahun 1977 iaitu Jawatankuasa  perdagangan dan pelancongan (COTT)

                                        Jawatankuasa perindustrian ,tenaga dan galian (COIME)

                                       Jawatankuasa makanan,pertanian dan perhutanan (COFAF)

                                       Jawatankuasa pengangkutan dan telekomunikasi (COTAC)

                                      Jawatankuasa kewangan dan urusan bank  (COFAB)

                                                                                             4     

AFTA (KAWASAN PERDAGANGAN BEBAS ASEAN)

Ditubuhkan pada tahun 1992 melalui deklarasi Singapura.Ia adalah sebuah pasaran serantau bersepadu apabila hampir kesemua cukai atau tarif bagi barangan yang diniagkan diturunkan kepada tahap minimum atau dihapuskan sepenuhnya dalam jangkamasa yang ditetapkan oleh negara-negara anggota.AFTA merupakan langkah pertama ke arah pembentukan pasaran bersama.

AFTA ialah Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN yang merupakan satu persetujuan di kalangan negara ASEAN  untuk kemudahan memasarkan barangan keluaran anggota menerusi kadar cukai yang rendah (kurang 5%) atau memansuhkAN LANGSUNG DUTI import bagi membebaskan kemasukan barangan dari negara anggota ASEAN.

AFTA ialah sebuah pasaran bersepadu apabila lebih daripada 96% tarif barangan import bagi 6 negara asal anggota ASEAN (Malaysia,Indonesia,Filipina,Thai,Brunei dan Singapura) diturunkan ke tahap minimum dan akan dihapuskan sepenuhnya menjelang tahun 2002.

Langkah ini diambil sebagai cara memulihkan keyakinan perdagangan, disamping mempercepatkan pemulihan ekonomi dan menggalakkan pertumbuhan ekonomi.4 anggota baru ASEAN pula diberi kelonggaran melanjutkan penghapusan tarif antara tahun 2006  hingga 2010.

Katogari barangan yang diberi pengurangan tarif ialah

1.barangan automatif

2.barangan pertanian yang telah diproses dan beberapa produk pertanian lain

3.barangan yang dianggap sensitif seperti  hasil pertanian yang belum diproses contohnya beras

4.barangan yang berkaitan dengan keselamatan negara,kehidupan dan kesihatan manusia serta haiwan dan tumbuhan serta barangan yang mempunyai nilai estetika dari segi seni,sejarah dan arkeologi.

Objektif AFTA ialah membentuk satu pasaran besar bagi menarik minat pelabur asing melalui penurunn tarif. Ini boleh dicapai dengan cara mengembangkan perdagangan intra ASEAN yang memungkinkan pengeluaran secara pengkhususan ekonomi mengikut skala.Objektif ini boleh dicapai melalui kemasukan pelaburan langsung asing yang tertarik dengan adanya satu pasaran ASEAN yang besar,bersepadu dan cekap.

Penghapusan sepenuhnya sekatan perdagangan akan membawa faedah yang besar kepada penduduk di rantau ASEAN.Pengkhususan bertambah baik keran setiap negara memberi perhatian kepada pengeluaran barangan dan perkhidmatan mereka yang memberikan kecekapan yang tinggi dan barangan yang lebih murah.

AFTA menyediakan peluang kepada usahawan atau pelabur tempatan mempertingkatkan eks[port ke negara anggota Asean lain.

                                                                                   5

APEC (KERJASAMA EKONOMI ASIA PASIFIK)

Dianggotai oleh 21 buah negara yang terdiri daripada Amerika Syarikat,Autralia,Brunei,Chile,China,Filipina,HongKong,Indonesia,Jepun,Kanada,Malaysia ,Mexico,Thailand,New Zealand,Papua New Guinea,Peru,Rusia,Korea,Singapura,Taiwan,Vietnam .Ditubuhkan pada tahun 1989.

Merupakan satu kerjasama ekonomi terbesar yang melibatkan hampir 50%  penduduk dunia.

Objektif penubuhan ialah

# mengekalkan pertumbuhan dan pembangunan wilayah

#memenafaatkan keuntungan bagi tujuan kebaikan ekonomi wilayah dan dunia

#membentuk sistem perdagangan pelbagai hala

#mengurangkan halangan dalam perdagangan barangan,perkhidmatan dan pelaburan

Projek kerjasama yang digubal oleh jawatankuasa kerja Apec 1991 ialah

      @ projek pelaburan dan pemindahan teknologi yang diketuai oleh Jepun,Indonesia dan Filipina

      @projek pembangunan sumber manusia yang diketuai oleh Jepun,Korea Selatan,Thailand,Indonesia,Kanada dan Malaysia

      @projek perikanan yang diketuai oleh  NEW Zealand,Thailand dan Jepun

      @Projek telekomunikasi yang diketuai oleh Amerika Syarikat

      @projek pelancongan yang diketuai oleh Amerika Syarikat 

Dalam persidangan di Bogor, Indonesia tahun 1994, APEC ingin mewujudkan perdagangan bebas dan terbuka serta pelaburan di rantau Asia Pasifik menjelang tahun 2010 bagi negara maju dan 2020 bagi negara membangun. Ia bukan sahaja mengurangkan kos pengeluaran tetapi juga menurunkan harga barangan dan perkhidmatan.

SEGITIGA PERTUMBUHAN (STP)

Merupakan tambahan daripad kerjasama ASEAN.Terdapat  dua STP iaitu IMT dan IMS.

STP-IMT terdiri daripada 1.Indonesia  (Sumatera Utara)

                                            2.Malaysia (Kedah,Perlis,P.Pinang,Perak ,Selangor)

                                            3.Thailand (Songkhla,Yla,Satu,,Patani,Narathiwat)

                                                                                          6

IMT melibatkan kawasan seluas 200 000 km persegi.Kwasan ini kaya dengan pelbagai sumberAsli dan mempunyai penduduk seramaai 21.1 juta orang.Ia bukan sahaja mempunyai pasaran yang besar tetapi juga mempunyai tenaga buruh yang ramai.

Kerjasama ekonomi ini bertujuan membangunkan sumber-sumber semulajadi, industri dan infrastruktur secara usaha sama.Ia boleh memberi pelbagai peluang dalam pelaburab, perdagangan/perniagaan,eksport,perkapalan,pelancongan,perhutanan,pendidikan dan rawatan kesihatan.

Faedah daripada IMT ialah

1.membolehkan negara-negara ASEAN terlibat saling melengkapi untuk mewujudkan pengaliran modal,tenaga kerja dan teknologi yang lebih bebas.

2.menambahkan lagi dorongan untuk meningkatkan perdagangan intra ASEAN.

3.membesarkan lagi perkembangan ekonomi dan perkembangan industri yang belum lagi dimajukan sepenuhnya seperti pelancongan dan pengangkutan laut.

Kerjasam ini telah menggalakkan usahawan di kalangan rakan kongsi dalam ASEAN.Berdasarkan MOU, pelaburan bernilai RM 10 689  bilion telah ditandatangani 1994-1996, dalam bidang infrastruktur dan kemudahan.

                                                                                    

STP-IMS ialah kerjasama tiga hala terdiri daripada Singapura,Johor dan Riau.Kini kawasannya lebih luas iaitu Pulau Bentan,Pulau Karimun dan selatan Sumatera di Indonesia.Di Malaysia pula meliputi Batu Pahat, Muar ,Mersing,Gelang Patah dan Melaka.

IMS lebih berjaya berbanding IMT kerana penglibatan Singapura dalam IMS yang mempunyai kelebihan dari segi modal,teknologi dan kepakaran.Pealaburan dibawa ke Malaysia dan Indonesia kerana Singapura kekurangan tanah sebagai tapak dan kos upah buruh yang tinggi.

Konsep STP-IMS baik bagi Malaysia kerana Malaysia merupakan pengeluar terbesar minyak kelapa sawit memperoleh pasaran yang lebih di kedua-dua buah negara jiran.Keuntungan juga daripada kemudahan pelabuhan entreport Singapura yang terbaik di rantau ini. IMS akan dibangunkan sepenuhnya oleh pihak swasta tetapi dengan sokongan kerajaan masing-masing.

PELABUR Singapura membekalkan infrastruktur termasuk teknologi,kewangan,pengurusan dan selok belok pemasaran di Riau dan Johor. Johor dan Riau pula membekalkan tanah dan tenaga kerja yang tidak dapat dibekalkan oleh Singapura.Contohnya tahun 1990 hingga 1993,syarikat dari Singapura telah melabur RM 1.5 bilion di Johor dan mewujudkan 37 000 peluang pekerjaan.Di Riau pula S$500 juta dilaburkan dan peluang pekerjaan sebanyak 32 000.

TEMA 4 : KERJASAMA SERANTAU

KERJASAMA SERANTAU

Definisi

Hubungan / kerjasama yang melibatkan sebuah negara dengan negara yang lain dalam bidang ekonomi, sosial, & politik bagi kepentingan bersama. Juga bagi mengatasi masalah² yang timbul dari sudut kemanusiaan & fizikal.

Pakatan Ekonomi Serantau

Pertubuhan Negara² Asia Tenggara (ASEAN).

Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN (AFTA).

Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik (APEC)

Perundngan Ekonomi Asia Timur (EAEC)

Segitiga Pertumbuhan ASEAN (IMT, IMS, BIMP)

Negara² Komeanwel (CHOGM)

Negara² Berkecuali (NAM)

Negara² Islam (OIC)

Negara² Membangun (G15)         dll

Jenis Kerjasama Yang Dijalankan

Pembangunan Perindustrian : Agro Based Industry – M’sia : T’land : I’sia

Kemajuan Pelancongan : Langkawi, Phuket, Acheh sbg “Pintu Masuk Pelancong ASEAN”

Kerjasama Perdagangan : Modal - Konsep Pelaburan Silang,, AFTA, APEC – Bandar Nusa Jaya di Johor – k/sama dgn S’pura

Pertukaran Kebudayaan & Telekomunikasi : siaran tv & radio ; RTM – TVRI – TVB

Pembangunan Infrastruktur : jln k/api Trans Borneo, Projek Link ke 2

Keselamatan & Keamanan : ZOPFAN, ZEE di Selat Melaka, bantuan gempa bumi di Acheh

Kepentingan Kerjasama Serantau

a.Meluaskan pasaran: pasaran bersama – eg ASEAN, AFTA.

b. Mengelak monopoli pasaran kewangan oleh negara maju : dollar AS – eg tubuh Bank ASEAN.

c. Meningkat aliran modal : Konsep Pelaburan Silang eg M’sia – S’pura.

c.Perkongsian teknologi, kepakaran & inovasi baru: konsep perkongsian pintar – eg M’sia – Thailand (bidang pertanian & perikanan l/dlm)

e. Perkongsian bahan mentah : petroleum, kelapa sawit, getah eg Singapura

f. Menjaga kepentingan bersama : perdagangan, pasaran, tarif – eg AFTA

g. Meningkatkan daya saing dng negara maju : perkongsian pintar, buruh, sumber – eg ASEAN, AFTA dll.

Halangan / Masalah Kepada Kerjasama Serantau

1. Persaingan sesama negara pengeluar : komoditi yang sama – eg Kelapa Sawit (M’sia dng I’sia).
2. Kuasa beli pasaran ASEAN : penduduk sedikit, pasaran kecil, kuasa beli rendah – M’sia 26j org.
3. Penurunan nilai mata wang : tidak stabil, merugikan perdagangan – eg kejatuhan nilai Rupiah I’sia.
4. Masalah politik antara negara : tuntutan bertindih, sempadan dll – eg isu pulau Bt Putih (M’sia – S’pura)
5. Kekurangan teknologi & kepakaran : kebanyakan negara adalah sedang membangun -  eg I’sia, F’pin
6. Jurang ekonomi yg ketara antara negara : Negara kaya mengambil kesempatan ke atas negara miskin – eg A/S, S’pura
7. Amalan perdagangan unilateral : utamakan perdagangan dng Negara maju, bermotif keuntungan, kemasukan barangan import – eg S’pura, automotif dll

Usaha Mengurangkan Kebergantungan Ekonomi Yang Berat Sebelah Kepada Negara Maju

1. Mendiversifikasikan ekonomi : terutama perindustrian, perkhidmatan & perdagangan.
2. Menggalakkan kemajuan penyelidikan, teknologi & kepakaran sendiri : Proton, Petronas
3. Menggalakkan pelaburan & pemilikan modal tempatan : kerajaan & swasta – eg FELDA, TNB, Petronas dll
4. Mewujudkan perkongsian pintar / bijak : Proton – VW (automobil)
5. Meluaskan pasaran / perdagangan : kerjasama Selatan –Selatan, Timur Tengah dll
6. Mengukuhkan kerjasama serantau : ASEAN
7. Mewujudkan dasar & program pembangunan ekonomi : M’sia laksana NCER, ECER dll

ASEAN

Persatuan negara-negara Asia Tenggara (ASEAN)

 ditubuhkan pd thn 1967 melalui Deklarasi Bangkok 1967

 asalnya dianggotai oleh 5 buah negara :

            - Malaysia, Thailand, Indonesia, Filipina, Singapura

 kemudian bertambah kepada 10 :

            - Brunei, Vietnam, Kampuchea, Laos, Myammar

 juga dikenali sebagai ASEAN 10

 kini termasuk Timor Timur ( 11 buah negara ASEAN )

Faktor / Kepentingan Kerjasama ASEAN

1. Perdagangan sesama negara anggota
2. Perluasan saiz pasaran
3. Perkongsian pelaburan / modal
4. Perkongsian teknologi, R & D, inovasi
5. Perkongsian kepakaran & tenaga buruh
6. Membekalkan bahan mentah
7. Kerjasama keselamatan
8. Penjagaan alam sekitar

Halangan kerjasama ASEAN

1. Persaingan sesama negara pengeluar
2. Kejatuhan nilai mata wang
3. Kuasa beli pasaran yang rendah
4. Konflik politik antara negara anggota
5. Jurang ekonomi negara anggota
6. Pentingkan perdagangan unileteral

SEGITIGA PERTUMBUHAN

Segi tiga pertumbuhan merujuk kepada kerjasama yang dilakukan pada kawasan yang lebih kecil di dalam wilayah ASEAN.

Melibatlan 3 – 4 buah negara berjiran

Teras kerjasama ini ialah bagi memperoleh keuntungan bersama, saling membantu dan melengkapi antara satu sama lain

Rancangan pembangunan ekonomi di bawah segitiga pertumbuhan

1. Sektor pelancongan – pintu masuk pelancong ke ASEAN – Langkawi, Phuket, Acheh – kaw bebas cukai
2. Sektor pengangkutan – laluan darat, udara, air – Jln k/api Trans-Borneo, Projek Link Kedua, Feri Langkawi – Phuket
3. Sektor Pembandaran – wujudkan bandar baru (pelaburan silang) – Projek bandar Nusa Jaya, bandar Tjg Pelepas
4. Sektor Telekomunikasi – projek Internet Asean, program pertukaran siaran radio & tv
5. Sektor Pertanian & Perikanan – perladangan k/sawit & getah (BIMP), pertanian makanan (IMT), perikanan laut dalam, akuakultur
6.  Sektor Perhutanan – meliputi sumber² pembalakan (BIMP)
7.  Sektor Industri – industri berasaskan pertanian & industri berintensif buruh

Bencana Alam Merentas Sempadan

Jerebu (pencemaran udara) eg M’sia – I’sia

Banjir eg Selatan Thai – Perlis & Kedah

Tsunami eg Acheh, Kuala Kedah, P.Pinang, Phuket.

Gempa bumi eg Sumatera – Pantai Barat S/M’sia.

Ribut tropika (taufan) eg Filipina – Sabah.

El Nino / La Nina (semua terlibat)

Usaha / Kaedah / Langkah Menghadapi Bencana Alam

1. Perjanjian Persefahaman – plan tindakan
2. Dana & Sumbangan
3. Bantuan Kepakaran & Teknikal

.

SISTEM HIDROLOGI

TEMA 4 : SISTEM HIDROLOGI

4.1 FASA AIR

Tiga fasa proses perubahan air dan tenaga yang terlibat:

a.cecair (air)

b.gas wap (air air)

c.pepejal (ais)

Proses sejatan/perwapanakan menukarkan cecair kepada wap air (gas).

Pemejalwapan adalah proses menukarkan ais kepada bentuk wap air.

Pencairan merupakan proses menukarkan ais kepada air.

Air dalam bentuk wap dapat bertukar kepada keadaan cecair melalui proses pemeluwapan.

 Proses pembekuan akan menukarkan keadaan cecair kepada ais.

Wap air dapat berubah kepada bentuk ais melalui proses pemejalwapan.

4.2 KITARAN HIDROLOGI

Proses Kitaran Hidrologi

Proses mendatar kitaran hidrologi

i.        larian air permukaan.

Larian air permukaan adalah baki air hujan yang mengalir di permukaan bumi setelah ditolak dengan yang mengalami sejatan, pintasan, susupan dan yang diguna oleh tumbuhan. Larian air permukaan berlaku setelah semua liang pori tanah tepu dengan air yang masuk ke dalam tanah. Air hujan tidak dapat lagi diserap sebaliknya mengalir di permukaan bumi menuju ke sungai, tasik dan seterusnya ke laut.

ii.      aliran air bawah tanah.

Air hujan yang menyerap ke dalam tanah akan disimpan di dalam tanah dalam satu sistem takungan yang dikenali akuifer. Air yang terdapat dalam takungan ini akan berfungsi sebagai aliran air bawah tanah menuju ke sungai, tasik, dan seterusnya ke laut.

iii.                alir lintang atmosfera

pergerakan titisan air dari lautan ke daratan atau sebaliknya akibat ditiup oleh angin yang berpunca daripada perbezaan tekanan udara antara dua kawasan.

Proses menegak kitaran hidrologi

i.              sejatan.

Proses penukaran air daripada cecair kepada bentuk wap. Proses sejatan berlaku apabila tekanan wap di permukaan air lebih tinggi daripada tekanan wap dalam atmosfera yang belum mencapai peringkat tepu. Tenaga haba yang cukup diperlukan untuk sejatan di mana haba akan memanaskan air dipermukaan sungai, tasik, kolam, dan juga laut. Tenaga haba yang cukup akan menyebabkan molekul- molekul air bartukar kepada wap air .

ii.            sejatpeluhan.

Wap-wap air juga dibebaskan ke atmosfera melalui proses perpeluhan.Ia berlaku melalui liang-liang stoma daun di mana tekanan-tekanan wap pada permukaan sel-sel daun lebih tinggi berbanding dengan tekanan udara pada atmosfera terutamanya pada waktu siang yang panas. Kombinasi antara sejatan dari lembapan tanah dengan perpeluhan dinamakan sebagai sejat peluhan.

iii.          kerpasan.

kerpasan ialah hujan, hujan batu dan embun. Ia berlaku apabila bintik-bintik air atau ais di atmosfera turun ke bumi. Terdapat tiga jenis hujan utama contohnya hujan perolakan, hujan bukit dan hujan perenggan. Hujan perolakan berlaku apabila titisan air yang turun dari jisim udara yang sudah tepu dengan wap-wap air (turun dari awan kumulonimbus).

iv.         aliran batang.

Air hujan yang turun meleleh mengikut dahan dan batang pokok dikenali sebagai aliran batang.

v.           resapan/susupan.

Proses dimana air hujan menyusup menerusi liang-liang pori tanah secara menegak. Kadar susupan bergantung kepada peratus liang pori yang ada sesuatu jenis tanah. Contohnya tanah pasir alami kadar susupan yang tinggi berbanding dengan tanah liat.

vi.         proses pemeluwapan.

Proses penukaran wap air kepada air (titisan air/hujan). Proses berlaku akibat kejatuhan suhu dalam jisim udara apabila ia naik semakin tinggi dalam atmosfera (semakin tinggi suhu, suhu semakin rendah) penyejukan adiabatik. Apabila suhu di dalam jisim udara mencapai takat embun (0^celcius) akan menyebabkan wap air bertukar kepada cecair (hujan).

Pengaruh sejatan dan sejatpeluhan terhadap kandungan air di atmosfera (kelembapan).

Kelembapan merujuk kepada jumlah air yang terkandung di dalam atmosfera pada satu masa tertentu. Proses penyejatan dari permukaan air tanah, tanah-tanih dan sejat peluhan dari tumbuhan adalah penting terhadap kandungan air di atmosfera. Ia akan memastikan lebih kurang 5% daripada jumlah isipadu atmosfera dipenuhi oleh kelembapan. Proses sejatan dan sejat peluhan akam memastikan kelembapan atmosfera atau kandungan air dunia sentiasa dalam keadaan keseimbangan. Air dalam pelbagai bentuk sama ada wap air, air hujan, air tanih, larian permukaan atau air lautan adalah sama pada setiap masa.

i)             maksud sejatan:

Proses penukaran cecair kepada wap air/ penukaran air kepada gas.

ii)           maksud sejat peluhan:

Proses pembebasan wap air oleh tumbuhan melalui liang stoma daun dan batang.

KEBERKESANAN KERPASAN

Konsep keberkesanan kerpasan/ kerpasan efektif.

Keberkesanan kerpasan merujuk kepada jumlah hujan yang diserap/disusupkan oleh tanah-tanih yang terdapat digunakan oleh tumbuh-tumbuhan atau tanaman bagi tujuan pembesarannya.

Faktor-faktor yang menentukan keberkesanan kerpasan.

i.              intensiti hujan (kelebatan curahan hujan mengikut masa).

Bagi hujan yang renyai dan sedikit jumlahnya menyebabkan tanah tidak dapat menyerap air dengan banyak.Oleh itu keberkesanan kerpasan adalah rendah dan tidak mencukupi untuk tumbuseran tumbuh-tumbuhan dan tanaman (kawasan gurun). Manakala kawasan yang mengalami turunan hujan lebat dan banyak akan mempengaruhi tanah menjadi cukup basah dan nilai keberkesanan kerpasan adalah tinggi (kawasan khatulistiwa).

ii.            tempoh musim hujan.

Tempoh curahan hujan atau bilangan hari hujan adalah tidak sekata sepanjang tahun.Pada musim hujan/ tengkujuh, bilangan hari hujan dalam sebulan adalah lebih lama dan lebat curahannya berbanding dengan musim kemarau/ musim kering.Oleh itu dalam tempoh musim hujan/ tengkujuh, nilai keberkesanan kerpasan adalah tinggi dan tumbuh-tumbuhan serta tanaman dapat membesar dengan sempurna.Hal ini dapat dibuktikan di kawasan yang mengalami iklim monsun tropika yang mempunyai satu musim hujan dan satu musim kering yang nyata setiap tahun.Di kawasan khatulistiwapula mempunyai nilai keberkesanan kerpasan yang tinggi kerana hujan lebat sepanjang tahun.

iii.          kecerunan permukaan bumi.

Di kawasan cerun curam, nilai keberkesan adalah rendah kerana air hujan lebih banyak mengalir di permukaan dengan laju dan tidak sempat meresap ke dalam tanah.Di kawasan cerun landau atau di kawasan permukaan bumi yang hampir rata, halaju larian air di permukaan adalah perlahan.Ini memberi peluang dan ruang kepada setiap titisan hujan untuk meresap masukke dalam tanah.Oleh itu nilai keberkesanan kerpasan adalah tinggi.

iv.         ciri-ciri geologi sesuatu kawasan.

Nilai keberkesanan kerpasan berbeza bergantung kepada ciri-ciri geologi yang mendasari sesuatu kawasan.Batuan yang poros seperti batu kapur dan pasir (kuartza) walaupun banyak meresapkan air tetapi nilai keberkesanan kerpasan adalah rendah.Ini disebabkan air tidak boleh tersimpan lama dalam tanah tersebut untuk digunakan oleh tumbuhan dan tanaman, sebaliknya air terus meresap ke dalam tanah dan membentuk aliran air bawah tanah. Di kawasan yang mempunyai geologi yang keras dan tidak poros juga mempunyai nilai keberkesanan kerpasan yang rendah kerana sifatnya tidak membenarkan air meresap masuk ke dalam liang porenya. Nilai keberkesanan kerpasan yang tinggi adalah di kawasan geologi yang mampu membenarkan air meresapinya dan menyimpan air tersebut seperti di kawasan tanah laterit daripadabatuan rioht, kawasan tanah alluvium dan tanah lava bes.

v.           tumbuh-tumbuhan litupan.

Di kawasan hutan yang berkanopi seperti khatulistiwa, titisan air hujan akan turun perlahan akibat proses cegatan silara tumbuh-tumbuhan berkenaan. Titisan air hujan dengan perlahan ini mempunyai peluang dan masa yang banyak untuk meresap masuk ke dalam tanah dan nilai keberkesanan kerpasan adalah tinggi.Berbeza dengan kawasan gondol atau kawasan litupan tumbuhanyang kecil, dimana larian air permukaan adalah lebih tinggi.Keadaan ini menyebabkan nilai keberkesanan kerpasan rendah kerana sedikit sahaja air yang dapat digunakan untuk tumbesaran tumbuhan dan tanaman.

vi.suhu.

suhu yang tinggi amat mempengaruhi kadar sejatan permukaan. Di kawasan suhu tinggi/ paras (kawasan gurun), nilai keberkesanan kerpasan adalah rendah kerana kadar sejatan permukaan yang begitu tinggi tidak memberi peluang untuk air meresap masuk ke dalam tanah dengan baik walaupun hujan yang turun sekali-sekala adalah lebat. Di kawan suhu rendah nilai keberkesanan kerpasan juga rendah kerana semua kerpasan yang turun berbentuk salji dan membeku di permukaan. Keberkesanan kerpasan yang tinggi berlaku di kawasan khatulistiwa (min suhu 27 ^C) kerana menerima hujan sepanjang tahun

4.3 EDARAN AIR TANIH

Konsep edaran air tanih.

Edaran air merujuk kepada semua bentuk pergerakan air yang menggunakan tanah sebagai mediumnya seperti aliran, sub-permukaan, susupan (infiltrasi) dan pergerakan secara mendatar dalam sistem akuifer/ edaran air bawah tanah. Semua pergerakan ini dalam bentuk cecair.

Proses-proses dalam edaran air tanih.

i.              larian air permukaan.

Air hujan yang turun sebahagiannya akan meresap ke dalam tanahdan selepas daya resapan dipenuhi, air hujan yang lain akan mengalir di atas permukaan bumi atau cerun. Ia boleh terbentuk apabila kelebatan hujan melebihi kadar resapan tanah.

ii.            resapan/ infiltrasi/ susupan.

Pergerakan air hujan yang berlaku secara menegak iaitu liang-liang pori tanah atau menerusi ruang-ruang udara yang ada dalam tanah. Tanah pasir mempunyai kadar ketelusan yang tinggi kerana liang pori batuannya besar dan banyak. Proses ini membekalkan air tanih.

iii)         aliran air bawah tanah.

Air mengalir secara perlahan melalui liang dalam batuan di permukaan. Ia mengalir kerana terdapat perbezaan tekanan dan kecerunan. Air dari bahagian atas zon tepu mengalir menuruni cerun aras mata air dan akan sampaike lurah dan meresap keluar ke sungai, tasik atau paya.

iv)         simpanan air tanih.

Simpanan air tanih adalah yang terkumpul di zon tepu dan zon tidak tepu. Air tanih di zon tepu ialah air yang wujud di dalam semua rongga pori tanih yang terletak di bawah lapisan tanih yang mana menyumbang kepada air perigi dan mata air. Manakala air yang tersimpan dizon pengudaraan iaitu zon tidak tepu terletak berhampir dipermukaan bumi. Air tanih ini tersimpan dalam tanih dan dipengaruhi oleh tegangan,dan air tanih ini menentukan nilai kelembapan tanih.

v)           keporosan dan ketelapan.

Sifat sesuatu batuan yang mempunyai liang atau ruang antara batuan yang boleh ditakungi oleh air bawah tanah. Keporosan sesuatu tanah dipengaruhi oelh struktur susunan partikel tanah, komposisi saiz partikel tanah, kandungan air di dalam tanah, ciri-ciri batuan dan litupan tumbuh-tumbuhan.Sifat keporosan dan ketelapan merupakan ciri penting dalam menentukan kemampuan batu batan menakung dan memindahkan air.

vi)         akuifer.

Akuifer ialah tempat batuan untuk menakung air. Air akan meresap perlahan-lahan ke bawah tanah melalui liang-liang batuan dan resapan akan terhenti apabila telah sampai ke batuan tidak telap air. Akuifer juga merupakan tempat simpanan air bawah tanah dan juga nadi untuk pergerakan air bawah tanah. Ia juga sebagai pengawal aliran semulajadi iaitu meresap air semasa hujan lebat untuk mengurangkan kadar aliran air tanah yang terlalu cepat dan membekalkan air kepada alur sungai pada masa kekurangan  air hujan atau musim kering.

KEPENTINGAN SUMBER AIR KE ATAS AKTIVITI MANUSIA.

i.              Kegunaan domestik

Air dapat digunakan bagi melaksanakan pelbagai aktiviti kehidupan harian seperti minuman, mencuci dan keperluan-keperluan lain. Sumber air yang utama adalah dari sungai-sungai, contohnya Sungai Muda di Kedah, Sungai Pahang di Pahang dan lain-lain.

ii.            Pertanian

Sektor pertanian merupakan sektor yang paling banyak bergantung kepada sumber air. Empangan di bina untuk membekalkan dan mengawal input output air kepada kawasan tanaman khususnya padi sawah. Ia dilaksanakan melalui projek-projek perairan untuk pertanian khususnya untuk tanaman padi sawah. Contohnya pengairan telah membantu meluaskan penanaman padi di Malaysia seperti rancangan pengairan Muda di Kedah, Kemubu di Kelantan.

iii.          Perindustrian

Sumber air penting dalam industri makanan, pakaian, besi dan keluli. Air digunakan dalam pelbagai cara terutamanya sebagai pencuci dan membersih produk-produk atau hasil perindustrian. Sektor perkilangan juga memerlukan bekalan air bersih yang berterusan contohnya dalam industri pemprosesan kertas dan  petrokimia.

iv.         Sistem Pengangkutan Air

Sungai, selat, terusan digunakan untuk mengangkut barangan dan penduduk khususnya di kawasan pedalaman. Sungai sebagai sistem pengangkutan air yang murah dan mudah, tidak memerlukan kos yang tinggi. Juga sebagai pengangkutan utama di kawasan pedalaman yang sukar dihubungi jalan darat. Contohnya Sungai Rajang di Sarawak dan  Sungai Kinabatangan di Sabah. 

v.           Rekreasi, Eko Pelancongan dan Sukan Air

Sumber air dapat menambahkan keindahan tempat-tempat rekreasi dan tarikan pelancong seperti tasik dan air terjun. Contohnya, air terjun kota Tinggi di Johor. Pembinaan chalet-chalet terapung, resort dan rumah rehat, pusat sukan air seperti aktiviti berkayak, berkelah dapat dijalankan di kawasan jeram dan air terjun. 

  

4.4IMBANGAN AIR

Konsep imbangan air.

Imbangan air merupakan keseimbangan antara jumlah air yang diterima dari atmosfera dengan jumlah air yang keluar ke atmosfera.  Jumlah air yang diterima oleh permukaan bumi dalam bentuk kerpasan seperti hujan, embun dan salji adalah sama banyaknya dengan yang akan dibebaskan semula ke atmosfera menerusi proses sejatapeluhan, sejatan akan mengalami larian permukaan dan juga yang disimpan di dalam tanah sebagai storan.

Formulanya ialah: (P=ET + dST + S)

P     = Jumlah air yang diterima daripada kerpasan.

ET   =Jumlah air yang hilang melalui proses sejata peluhan.

dST =Air yang diterima atau hilang dari lapisan-lapisan tanah.

S      = Air yang berlebihan atau storan (simpanan air)

Konsep lebihan air.

Lebihan air merupakan imbangan air positif yang bermaksud jumlah kerpasan melebihi sejatan.Apabila jumlah kerpasan terutama hujan yang turun ke bumi melebihi daripada kadar sejatan air ke atmosfera dalam tempoh yang panjang, ia boleh menyebabkan fenomena banjir.

Konsep kurangan air.

Kurangan air atau imbangan air air negatif ditakrifkan sebagai kekurangan air yang dialami oleh sesebuah kawasan dalam tempoh tertentu. Dalam hal ini, kadar sejatan yang melebihi daripada kerpasan (hujan) yang turun di kawasan berkenaan. Kesan daripada imbangan air negatif yang dialamioleh sesebuah kawasan itu ialah berlakunya fenomena kemarau.

Faktor-faktor mempengaruhi variasi imbangan air.

i.              topografi dan aspek.

Cerun-cerun di kawasan tanah tinggi dan banjaran gunung yang menghadap angin akan mendapat lebih banyak hujan daripada kawasan lindungan hujan. Contohnya di kawasan pantai barat Banjaran Rocky mendapat lebih banyak hujan daripada kawasan lindungan di timur.Oleh itu di bahagian timur terdapat kawasan Prairie yang lebih kering.

ii.            hujan.

Hujan yang lebat boleh membekalkan air yang berlebihan sehingga tidak dapat ditampung oleh sistem saliran di permukaan bumi.Kesannya boleh meningkatkan air di permukaan bumi sehingga berlaku banjir. Manakala pengurangan imput hujan pula boleh mempengaruhi kepasiti storan air tanih dan menyebabkan sungai yang mengalir tidak mempunyai bekalan air yang mencukupi.

iii.          tumbuhan.

Litupan tumbuhan tebal seperti hutan hujan khatulistiwa membantu kadar susupan yang tinggi dan meningkatkan jumlah air dalam tanah kerana titisan air hujan cenderung untuk meresap masuk ke dalam tanih daripada mengalir di permukaan. Tumbuhan juga boleh meningkatkan kehilangan air melalui proses sejat peluhan dan menjamin kelembapan udara, seterusnya membentuk awan yang boleh menurunkan hujan. Kekurangan tumbuhan menyebabkan persekitaran menjadi kering, sejatan meningkat maka hujan akan berkurangan, kurangan air akan berlaku.

iv.         ketelapan tanih dan ciri batuan.

Tanah yang berstrukturlonggar dan bertekstur kasar seperti batu pasir dan kerikil lebih cepat kehilangan air berbanding tanah berstruktur padat dan bertekstur halus seperti tanah liat yang menggalakkan air bertakung dan menyebabkan lebihan air.

v.           kehadiran badan air.

Kewujudan sumber-sumber air permukaan seperti sungai, tasik, kolam dan lain-lain boleh menjadi pembekal utama kepada sistem akuifer dan membantu meningkatkan sejatan dan kerpasan, seterusnya mempengaruhi imbangan air.

vi.         tindakan manusia.

Pembangunan yang pesat yang melibatkan penyahutanan untuk pembinaan petempatan, perindustrian dan lain-lain akan menyebabkan kurangan air. Kekurangan hutan menyebabkan kurangnya simpanan air tanih untuk dibekalkan secara tetap kepada sungai. Pembandaran yang pesat menyebabkan permukaan bumi diturap, kadar susupan air berkurangan menyebabkan simpanan air tanih berkurangan. Keadaan ini boleh menyebabkan banjir kilat mudah berlaku apabila berlaku hujan.

4.5 KAITAN SISTEM HIDROLOGI DENGAN MANUSIA

Gangguan imbangan air.

Gangguan terhadap kitar air boleh menyebabkan berlakunya tidak ketidakseimbangan air sama ada ketidakseimbangan positif (air berlebihan seperti banjir) atau ketidakseimbangan negatif (berkurangan seperti kemarau).

a.     kejadian kemarau.

Kemarau di definasikan sebagai keadaan jumlah sejat peluhan yang melebihi jumlah kerpasan yang turun untuk satu tempoh yang lama atau panjang. Kemara juga mewujudkan keadaan imbangan air negatif iaitu  kekurangan air yang dialami oleh sesebuah kawasan dalam yempoh tertentu. Dalam hal ini kadar sejatan melebihi daripada kerpasan (hujan) yang turun di kawasan berkenaan. Keadaan cuaca semasa kemarau ialah panas, udara kering(% kelembapan udara rendah), hujan berkurangan atau tiada langsung.

b.     kejadian banjir

Dalam tempoh yang panjang apabila jumlah kerpasan terutama hujan yang turun ke bumi melebihi daripada kadar sejatan air ke atmosfera, maka ia boleh menyebabkan fenomena banjir yang boleh ditakrifkan sebagai satu keadaan limpahan air atau kenaikan paras air sehingga melebihi daya tampung sesebuah saluran seperti sungai, tasik dan laut lalu mengalir limpah ke kawasan sekitar khususnya di kawasan tanah rendah. Limpahan air ini berlaku dalam tempoh tertentu dan bersifat sementara.

c.      banjir monsun/musiman

Banjir musiman ialah limpahan air secara besar-besaran dan kompleks yang berlaku secara meluas pada musim-musim tertentu dalam jangka masa yang lama akibat curahan hujan lebat yang berpanjangan.Hujan tahunan atau musiman yang lebat dalam masa yang lebih panjang mengakibatkan kejadian banjir yang lebih meluas, boleh meliputi seluruh legehnya.Hujan maksimum yang berlaku dalam musim-musim/bulan-bulan tertentu dalam tempoh setahun boleh menyebabkan banjir musiman.Di kawasa Asia Monsun, kejadian banjir boleh dipengaruhi oleh ketibaan hujan yang sangat lebat dalam musim-musim tiupan angin monsun Timur Laut dan Barat Daya.Tiupan angin monsun Timur Laut merentasi Laut China Selatan mengumpulkan banyak kelembapan dan membawa hujan yang sangat lebat.

d.     banjir kilat

Satu fenomena banjir berlaku dalam tempoh yang singkat/beberapa jam sahaja. Akibat daripada curahan hujan yang lebat walaupun jangka masanya singkat tetapi ia mampu menghasilkan aliran permukaan yang banyak dalam jangka masa yang singkat juga. Aliran permukaan yang banyak ini tidak dapat menyusup ke dalam tanih yang mana liang porinya telah tertutup dengan bitumen/tar/aspek lalu mengalir limpah sebagai air larian permukaan. Banjir jenis ini banyak berlaku di bandar-bandar besar.

GANGGUAN IMBANGAN AIR TERHADAP AKTIVITI MANUSIA

i.              pertanian

Imbangan air positif (banjir) boleh mengganggu aktiviti pertanian iaitu boleh merosakkan tanaman contohnya penenggelaman kawasan sawah padi yang merosakkan pokok-pokok padi.Contohnya sawah padi di Kelantan pada musim tengkujuh. Manakala imbangan air negatif (kemarau) boleh menyebabkan bekalan air berkurangan, jumlah air sungai, tasik dan empangan akan berkurangan. Hal ini menyebabkan tanaman yang bergantung kepada sumber air akan mati dan menjejaskan pendapatan petani.

ii.            perikanan

Semasa lebihan air (banjir) kolam-kolam akan ditenggelami air, sungai-sungai akan melimpahi tebing yang bolah menyebabkan ikan-ikan ternak bebas ke luar. Arus-arus sungai yang deras boleh memusnahkan sangkar-sangkar ikan yang dibina. Kekurangan air (kemarau) boleh menyebabkan sungai, tasik, dan kolam-kolam ternakan kekeringan air. Benih-benih ikan akan mati. Ini akan menjejaskan perternakan ikan dan udang samada di kolam atau  sangkar dalam sungai.   

iii.          pembalakan

Lebihan air (banjir) boleh menggangu aktiviti pembalakan jalan-jalan raya terputus, pengangkutan kayu balak dan pemasarannya akan terganggu. Kekurangan air (kemarau) boleh mengakibatkan berlaku kebakaran hutan yang boleh menjejaskan aktiviti pembalakan dan mengurangkan sumber hasil kayu balak.

iv.         penternakan

Lebihan air (banjir) boleh menganggu aktiviti penternakan dimana kawasan ragutan ternakan dan kandang ternakan ditenggelami air.Semasa banjir penternak sukar untuk memindahkan ternakan. Keadaan ini boleh menyebabkan ternakan akan mati dan kerugian kepada penternak. Kekurangan air (kemarau) boleh menyebabkan kekurangan kawasan ragut rumput untuk ternakan lembu kambing. 

Penyesuaian manusia terhadap kurangan air dan lebihan air.

Kurangan air/kemarau.

i.              pengunaan air bawah tanah.

Memajukan sumber air, contohnya kekurangan sumber air boleh diatasidengan penggunaan air bawah tanah dengan cara menggerudi dan dipamkan keluar airnya untuk disalirkan ke logi pembersihan (perawatan) sebelum diagihkan kepada penduduk melalui sistem perpaipan.

ii.            pembenihan awan.

Pembenihan awan boleh dilakukan bagi menurunkan hujan tiruan di kawasan tadahan.Larutan garam (silver iodide) disemburkan ke atas awan kumulunimbus.Larutan garam berfungsi sebagai ‘nukleus kondesasi’ untuk menarik wap-wap air di dalam awan terkumpul dan bercantum ke arahnya. Pembesaran bintik-bintik air akan berlaku dan mencapai tahap tepuyang menyebabkan hujan akan turun.

iii.          membina laluan air/terowong air.

Pembinaan laluan air adalah untuk memindahkan air antara lembangan.Contohnya pembinaan terowong menghubungkan Empangan Pedu dan Empangan Muda di Kedah iaitu Terowong Saiong. Air dari Empangan Muda yang banyak dapat mengalir ke Empangan Pedu apabila mencapai paras tertentu. Hal ini dapat menambahkan bekalan air kepada penduduk.

iv.         pengunaan air tasik, kolam.

Bagi menambahkan sumber air, tasik tinggalan perlombongan bijih timah akan dipam, dirawat, disalirkan dengan menggunakan alat ULTRA SOURCE. Projek ini dapat menampung keperluan air kepada penduduk contohnya di Lembah Klang.

Lebihan air / banjir.

i.              membina empangan besar.

Empangan besar dibina bagi menakung dan menyimpan air yang berlebihan daripada curahan hujan lebat. Di samping mengawalbanjir ia dapat menyimpan air dan membekalkan air untuk penduduk.

ii.            mendalam dan meluruskan sungai.

Kerja-kerja mendalamkan dan meluruskan alur-alur sungai boleh menyebabkan sungai dapat mengalir dengan mudah dan tepat ke laut.Keadaan ini dapat mengurangkan kejadian banjir.

iii.          membina benteng/tetambak.

Benteng dibina sepanjang sungai terutama di kawasan yang rendah bagi mengawal air melimpahi tebing dan menyebabkan banjir.

iv.         tindakan undang-undang.

Kawalan aktiviti pembalakan di kawasan tadahan air bagi mengekalkan storan air.Aktiviti pembalakan haram harus dikenakan, tindakan undang-undang bagi memastikan kawasan hutan tidak diceroboh dan mengurangkan larian air permukaan yang mengakibatkan banjir.

BANJIR KILAT

Konsep banjir kilat

Satu fenemona banjir yang berlaku dalam tempoh yang singkat/beberapa jam. Akibat daripada curahan hujan yang lebat walaupun jangka masanya singkat tetapi ia mampu menghasilkan aliran permukaan yang banyak dalam jangka masa yang singkat juga. Aliran permukaan yang banyak ini tidak dapat menyusup masuk ke dalam tanih yang mana liang porenya telah ditutup dengan bitumen/ tar/ aspalt lalu mengalir limpah sebagai air larian permukaan. Oleh sebab itu, banjir jenis ini banyak berlaku di Bandar-bandar besar.

Faktor-faktor yang mempengaruhi banjir kilat.

i)             litupan permukaan tidak telap air.

Litupan permukaan tidak telap air seperti bitumen/ tar/ aspalt menyebabkan liang pori permukaan tanih ditutup. Permukaan tidak telap air menghalang penyusupan air ke dalam tanih.Keadaan ini menyebabkan larian air berlaku di permukaan dan peningkatan air secara mendadak semasa hujan lebat menggalakkan kejadian banjir kilat.

ii)           sistem peparitan tidak cekap.

Sistem perparitan tidak cekap seperti perparitan yang bersaiz kecil, jumlah sedikit, tersumbat dengan sampah-sarap tidak dapat menampung isipadu air semasa hujan lebat. Isipadu air hujan yang banyak akan melimpah keluar daripada parit dan longkang dan menyebabkan kejadian banjir kilat.

iii)         kekurangan litupan tumbuh-tumbuhan.

Di kawasan bandar kurang kawasan hijau. Keadaan ini menyebabkan fungsi pokok dalam proses cegatan silara tidak berlaku dan air hujan yang turun menjadi larian air permukaan menggalakkan kejadian banjir kilat.

iv)         kepesatan pembangunan.

Kepesatan pembangunan khususnya di pinggir bandar akan memusnahkan kawasan tadahan yang luas. Pembangunan projek perumahan, pembandaran, tapak perindustrian menyebabkan kawasan tadahan dimusnahkan dan paya ditimbus. Sekiranya hujan lebat akan membanjiri kawasan bandar yang lebih rendah dengan cepat.

v)           sikap manusia yang tidak bertanggunngjawab.

Sikap manusia yang tidak bertanggungjawab seperti membuang sampah dalam parit, penduduk setinggan membuang sampah ke sungai dalam bandar.Apabila hujan lebat, air sungai cepat melimpah ke kawasan bandar menyebabkan kejadian banjir kilat.

Langkah-langkah mengatasi kejadian banjir.

i.              sistem perparitan yang lebih cekap dan sistematik.

Kerajaan tempatan mengadakan pelan induk sistem perparitan di kawasan baru dibuka.Perancangan bandar yang teliti dimana longkang dan parit dibesarkan, diperdalamkan supaya dapat tampung kuantiti air yang banyak ketika hujan lebat.Sistem perparitan diselenggaraan supaya sentiasa bersih dan tidak tersumbat.

ii.            penghijauan persekitaran kawasan bandar.

Langkah penghijauan kawasan bandar seperti menanam rumput dan pokok sebagai menggalakkan proses cegatan silara. Peranan pokok ini boleh mengurangkan larian air permukaan mengelakkan banjir kilat.

iii.          rizab sungai.

Penetapan rizab sungai iaitu 30 meter daripada sungai tidak boleh diterokai untuk pembangunan.Kawasan rizab sungai dapat menggalakkan penyusupan air sebelum ke dalam sungai. Sebagai langkah untuk memodenkan pengurusan meluruskan dan memperdalamkan sungai pada masa akan datang.

iv.         tindakan undang-undang

Tindakan undang-undang akan dikenakan kepada pihak yang tidak bertanggungjawab seperti membuang sampah dalam konteks sisa pepejal ke dalam parit / longkang dan sungai. Diantara tindakan yang dikenakan termasuk didenda, penjara atau kedua-duanya sekali.

v.           kempen kesedaran dan pendidikan alam sekitar

kempen kesedaran melalui media massa (TV, radio, internet) & media cetak (surat khabar, majalah, risalah) dapat menyedarkan masyarakat dan generasi muda kepentingan menjaga kebersihan sungai, parit / longkang melalui projek gotong-royong membersihkan sampah-sarap dalam parit dan sungai. Pendidikan alam sekitar di sekolah melalui mata pelajaran Geografi juga memberi kefahaman kepada pelajar tentang kepentingan untuk turut sama menjaga kebersihan sungai.